Home / Uncategorized / Hız Testi Sonuçlarını Nasıl Yorumlarsın?

Hız Testi Sonuçlarını Nasıl Yorumlarsın?

August 22, 2025
hiz testi

Hız testinde sadece download’a bakmak yetmez. Upload, ping, jitter, packet loss ve yük altı gecikmesi (bufferbloat) birlikte değerlendirilmeli. Sonuçları doğru yorumlamak için önce doğru test koşulunu kur, sonra metrikleri sırayla kontrol et, en sonda da problemi ev içi mi, ISS tarafı mı diye izole et.

0) Doğru Test İçin Ön Hazırlık

  1. Kablolu (Ethernet) bağlan; Wi-Fi ise 5 GHz ve modeme yakın ol.

  2. Arka plan trafiğini kapat (güncellemeler, bulut, IPTV, torrent).

  3. Aynı testi 2–3 farklı sunucuda 3’er kez yap, ortalamasını al.

  4. Yoğun saat (19:00–23:00) ve sakin saat karşılaştırması yap.

  5. Mümkünse farklı cihaz ile de ölç.

1) Hızlı Okuma: “İyi” Eşikler

Metrik İyi Orta Kötü Not
Download Pakete yakın (±%10–20) %20–40 düşük %40+ düşük Wi-Fi ve sunucu tavanı etkiler
Upload Pakete yakın %20–40 düşük %40+ düşük Canlı yayın/görüşme için kritik
Ping < 20–30 ms 30–60 ms 60 ms+ Oyun/voip için düşük olmalı
Jitter < 5 ms 5–15 ms 15 ms+ Dalgalanma, ses/video bozar
Packet loss %0 %0.1–1 %1+ Oyun/görüşmede hissedilir
Bufferbloat (yük altı ping artışı) < +30 ms +30–100 ms +100 ms+ QoS/SQM ile düşürülür

Not: MB/s = Mbps / 8. Örn. 80 Mbps ≈ 10 MB/s gerçek indirme.

2) Adım Adım Yorumlama

Adım 1 — Paketin vaadine göre hızlar

  • Download/Upload beklenenin çok altındaysa:

    • Kablolu iyi, Wi-Fi kötü: Ev içi kablosuz sorun (parazit, mesafe, eski router).

    • Kablolu da düşük: ISS tarafı, bina hattı, port/kablo problemi olabilir.

    • Günün her saati düşük: Yapısal sorun; arıza kaydı aç.

    • Sadece akşamları düşüyor: Bölgesel yoğunluk/kontenjan; ISS ile görüş.

Adım 2 — Ping ve Jitter

  • Ping yüksek ama hızlar iyi: Rota/peering, uzak test sunucusu veya yük altı gecikmesi.

  • Jitter yüksek: Wi-Fi paraziti, hat doygunluğu, QoS yokluğu.

  • Çözüm: Ethernet/5 GHz, gereksiz VPN’i kapat, QoS/SQM (FQ-CoDel/SQMs).

Adım 3 — Packet Loss (Paket Kaybı)

  • %0 ideal. %1+ oyun ve toplantıyı bozar.

  • Eğer kayıp varsa:

    • Ev içi kablo/port, gevşek RJ45, eski switch/router, Wi-Fi çekim zayıflığı.

    • ISS tarafı veya bina hattı. Kablolu testte de varsa arıza kaydı.

Adım 4 — Bufferbloat (Yük Altında Gecikme)

  • Test sırasında aynı anda bir indirme/yükleme başlat, ping’i izle.

  • Ping +150 ms fırlıyorsa: Hız değil sıra yönetimi sorunu.

  • Çözüm: Router’da Smart Queue/QoS (SQM, FQ-CoDel) aç, hız limitini hat hızının %80–90’ına ayarla.

Adım 5 — Sunucu ve protokol etkisi

  • Yakın test sunucusu genelde daha iyi görünür; uzak sunucu gerçeğe daha yakın olabilir.

  • Farklı test araçları (tarayıcı/uygulama) farklı protokol kullanır; sonuçlar değişebilir.

3) Belirti → Metrik → Muhtemel Sebep (Teşhis Matrisi)

Belirti Hangi metrik bozuk? Muhtemel sebep İlk çözüm
Yayın donuyor ama hız yeterli Jitter / Bufferbloat Wi-Fi paraziti, QoS yok 5 GHz/Ethernet, QoS/SQM
Oyun lag’lı Ping / Jitter / Loss Uzak rota, yük altında gecikme, Wi-Fi Ethernet, QoS, daha yakın sunucu
Yükleme çok yavaş Upload Asimetrik paket, ISS limiti Simetrik paket, ISS ile görüş
Gündüz iyi, akşam kötü Download/Upload düşüyor Bölgesel yoğunluk ISS’ye yoğunluk kaydı
Testler arası uçurum var Jitter / Sunucu farkı Uzak sunucu, arka plan trafik Sunucu değiştir, arka planı kapat
Sadece Wi-Fi’de kötü Tüm değerler dalgalı Duvar/parazit/kanal 5 GHz, kanal değişimi, mesh/upgrade

4) Wi-Fi Özel Notlar (Gerçekçi Beklentiler)

  • 2.4 GHz: Uzak menzil ama düşük hız; komşu ağlarla çatışır.

  • 5 GHz: Yüksek hız, kısa menzil; 1–2 duvarda düşer.

  • Eski router (Wi-Fi 4/5) gerçek tavanı sınırlayabilir. Wi-Fi 6/6E setupları belirgin fark yaratır.

  • Konum: Router’ı kapalı dolap/zemine koyma; yüksek ve merkezi dursun.

  • Kanal: Otomatik iyi çalışmıyorsa yoğun olmayan kanalı seç.

5) Örnek Okumalar (Senaryolar)

Senaryo A — 100/10 Mbps paket

  • Sonuç: 95/9 Mbps, ping 12 ms, jitter 2 ms, loss %0

  • Yorum: Harika. Eşikler içinde. Sorun yaşıyorsan Wi-Fi konumu/cihazına bak.

Senaryo B — 200/20 Mbps paket (Wi-Fi)

  • Sonuç: 70/15 Mbps, ping 28 ms, jitter 12 ms

  • Yorum: Hızlar Wi-Fi tavanına takılmış, jitter yüksek. 5 GHz’e geç, modeme yaklaş, gerekirse mesh/upgrade.

Senaryo C — 100/10 Mbps paket, akşam test

  • Sonuç: 40/6 Mbps, ping 35→200 ms (yük altında), jitter 20 ms

  • Yorum: Bufferbloat + yoğun saat. QoS/SQM kur, akşam aşırı eşzamanlı indirmeleri sınırla; düzelmezse ISS yoğunluk kaydı.

Senaryo D — Oyun şikâyeti

  • Sonuç: 150/15 Mbps, ping 65 ms, jitter 18 ms, loss %0.5

  • Yorum: Hız iyi ama rota/jitter/loss sorunlu. Ethernet’e geç, yakın oyun sunucusu seç, VPN kapat; kayıp sürerse ISS’ye arıza.

6) İzolasyon Akışı (Kısa Akış Şeması)

  1. Ethernet’te normal mi?

    • Evet: Wi-Fi/ev içi problem.

    • Hayır: ISS/bina hattı olası → Arıza kaydı.

  2. Gündüz iyi, akşam kötü mü? Bölgesel yoğunluk.

  3. Yükte ping fırlıyor mu? QoS/SQM.

  4. Kayıp var mı? Kablo/port/router değişimi + ISS tarafı kontrolü.

7) Sık Hatalar

  • Tek seferlik tek sunucu ile karar vermek.

  • MB/s ↔ Mbps’i karıştırmak.

  • Eski 100 Mbps LAN portlu cihazla “gigabit” beklemek.

  • VPN açıkken test edip genel performansı suçlamak.

  • Modemi dolap içine koymak.

8) Hız Testi Çıktını Raporlama (Şablon)

  • Paket: 200/20 (fiber)

  • Sonuç (ortalama): 178/19 Mbps — Ping 18 ms — Jitter 3 ms — Loss %0

  • Yük altı ping: +24 ms

  • Yorum: Normal. Wi-Fi 5’te menzilde 120–150 Mbps beklenir. Sorun yok.

9) Hızlanma Kontrol Listesi

  • Ethernet veya 5 GHz’e geçtim

  • Arka plan trafiğini kapattım

  • 3×3 test + farklı sunucu ortalaması aldım

  • QoS/SQM denedim

  • Router konum/kanal/firmware düzenledim

  • Kablolar/portlar sağlam

  • ISS’ye gerektiğinde kayıt açtım

İnternet hızınızı anında ölçün. —İnternet Hız Testi