Upload (yükleme) hızı; dosya yükleme, görüntülü görüşme, bulut yedekleme ve canlı yayın için kritiktir. Düşükse sebep çoğunlukla paketin asimetrik olması, Wi-Fi koşulları, ev içinde arka plan trafiği veya akşam yoğunluğudur.
Upload Nedir, Nerede Önemli?
-
Görüntülü görüşme: Netlik ve sesin kesilmemesi
-
Bulut yedekleme / Drive / iCloud
-
Sosyal medyaya video yükleme
-
Canlı yayın / uzaktan çalışma (ekran paylaşımı)
En Yaygın 9 Sebep (Kısa Liste)
-
Asimetrik paket: Çoğu ev internetinde upload, download’dan doğal olarak düşük ayarlanır (örn. 100/10).
-
Wi-Fi zayıf/parazitli: 2.4 GHz, uzak oda, kalın duvar, kalabalık kanal → hız düşer.
-
Arka plan yüklemeleri: Bilgisayarda/telefonda Drive/OneDrive/Photos senkronu, oyun/uygulama güncellemeleri hattı doldurur.
-
Modem/Router sınırlamaları: Eski cihaz, 100 Mbps port, yanlış ayar (MTU/QoS), dolu CPU.
-
Akşam yoğunluğu: 19:00–23:00 arası mahalle/ISS tarafı kalabalık.
-
Mobil (4.5G/5G) kullanım: Baz istasyonu doluysa upload hızları düşer; kapalı mekânda zayıf sinyal etkiler.
-
Test sunucusu/araç farkı: Uzak/yoğun test sunucusu düşük gösterir.
-
VPN/Proxy: Ek tünel → ek gecikme ve tavan düşüşü yapabilir.
-
Hat/kablo sorunu: Gevşek RJ45, uzun/kötü Ethernet, duvar prizi/switch sorunları.
Hızlı Teşhis (3 Dakikalık Akış)
-
Aynı testi Ethernet ile yap.
-
Kabloluda normal, Wi-Fi’de düşükse: Ev içi Wi-Fi sorunu.
-
Kabloluda da düşükse: ISS/bina hattı veya yoğunluk.
-
-
Arka planı kapat. Drive/OneDrive/Photos, Steam/EA indirmeleri, bulut yedeklemelerini durdur.
-
Gündüz–akşam karşılaştır. Akşam belirgin düşüş = yoğunluk.
-
Farklı sunucularda 3’er kez test et, ortalama al.
-
Başka cihazla dene. (Telefon + PC)
Kolay Çözümler (Önce Bunları Deneyin)
-
5 GHz Wi-Fi’ye geçin, modeme yaklaşın. (Uzak odalarda mesh düşünün.)
-
Modemi yüksek, merkezi ve açık konuma alın; kanalı değiştirin.
-
Büyük cihazları (TV/konsol/masaüstü) Ethernet ile bağlayın.
-
Arka plan yüklemelerini test sırasında kapatın.
-
Modem/router firmware ve cihaz Wi-Fi sürücülerini güncelleyin.
-
Modemde QoS / Smart Queue (SQM) açın: Yük altında ping ve takılma azalır (ham upload’ı artırmaz ama görüşmeyi korur).
-
VPN’i kapatın veya daha yakın bir uç seçin (her zaman hızlanmayabilir).
-
Mobilde: Pencere/terasa yaklaşın, mümkünse 5Gye geçin.
Ne Zaman ISS’ye Başvurmalı?
-
Kabloluda da sonuçlar paketin çok altında kalıyorsa (ör. 20 Mbps vaat, 3–5 Mbps ölçüm).
-
3 gün üst üste, gündüz/akşam 3’er test ortalaması düşükse.
-
Kayıt örneği:
“200/20 paketinde Ethernet ile akşam saatlerinde upload 3–6 Mbps’ye düşüyor (gündüz 17–19 Mbps). 3 farklı sunucuda 3’er testin ortalamasını ekte iletiyorum. Bölgesel yoğunluk/port kontrolü rica ederim.”
Örnek Senaryolar (Kısa Yorum)
-
Senaryo A: Wi-Fi (2.4 GHz), salonda 2 duvar → 3–5 Mbps
-
Çözüm: 5 GHz’e geç, modeme yaklaş/mesh kur; upload 10–15 Mbps’e çıkabilir.
-
-
Senaryo B: Ethernet’te gündüz 18 Mbps, akşam 5–8 Mbps
-
Yorum: Yoğun saat etkisi. QoS görüşmeyi korur ama kökten çözüm ISS tarafı.
-
-
Senaryo C: Ethernet’te hep 3–4 Mbps
-
Yorum: Paket asimetrik olabilir ya da hat/port sorunu. ISS ile netleştir.
-
SSS (Kısaca)
Upload neden download’dan düşük?
→ Ev paketleri asimetriktir (ISS böyle tanımlar). Simetrik istersen farklı paket/iş planı gerekebilir.
DNS değiştirsem upload artar mı?
→ Hayır. DNS sayfa açılışını etkiler; ham upload hızını değil.
QoS hızı artırır mı?
→ Ham hızı artırmaz, ama görüşme/oyun sırasında takılmayı azaltır (yük altında adil paylaşım yapar).
VPN niye düşürüyor?
→ Ek şifreleme ve farklı rota → tavanı kısabilir.